Laak, Jo ter - i166064

Laak, Jo ter

Algemene informatie
Geboortenaam	Johannes Hermanus Arnoldus Maria
Geboren	Tilburg, 23-5-1913
Overleden	kamp Mauthausen, 7-9-1944
Nationaliteit	NL
Genealogie
Persoonsnummer	I166064

Johannes Hermanus Arnoldus Maria (Jo) ter Laak (Tilburg, 23 mei 1913 - [Kamp Mauthausen], 7-9-1944) (I166064)

was een beroepsmilitair bij het Korps Politietroepen.

Vader Johannes Antonius ter Laak {{TNGlink|i166043]] is afkomstig uit Losser en is veldwachter. In 1917 verhuist het gezin vanwege heimwee terug naar Losser en in 1928 naar Overdinkel. Vader wordt dan gemeenteveldwachter in Overdinkel.

Jo trad op 18-jarige leeftijd in het voetspoor van zijn vader door dienst te nemen bij het militaire Korps Politietroepen, de latere Koninklijke Marechaussee. Hij volgt de opleiding bij de Depot Compagnie in Nieuwersluis. In 1935 gaat Jo als korporaal naar de Kloosterkazerne in Breda, om het jaar daarop naar Helmond te vertrekken, de standplaats van zijn onderdeel. In de daarna volgende jaren verblijft hij voor korte tijd ook in Wanssum aan de Maas bij Venray en in Haps. Van Jo is ook bekend dat hij op enig moment in deze jaren in Bergen op Zoom heeft gewoond. Op 27 maart 1940 trouwt hij in ’s-Hertogenbosch met Joke van Mierlo. In december 1940 wordt zijn zoontje geboren, dat zijn vader nooit heeft gekend.

Als in de loop van 1939-1940 de oorlogsdreiging ook voor Nederland sterk toeneemt, wordt Jo ingedeeld bij de politietroepen die in Fort Ooltgensplaat op Overflakkee een groep “staatsgevaarlijk-geachten” moet bewaken: enkele communisten, NSB’ers en personen die verdacht werden van spionage voor Duitsland maken deel uit van deze groep.

Het Duitse leger valt op 10 mei 1940 Nederland binnen; Jo wijkt met zijn onderdeel en de gedetineerden uit naar België en Noord-Frankrijk. Hier heerst een enorme chaos als gevolg van de vluchtelingenstromen vanuit het noorden en de Fransen troepen die in tegengestelde richting de Duitse opmars proberen te vertragen. Na een lange omzwerving door West-Frankrijk bereikt Jo met zijn onderdeel Brest in Bretagne. De gedetineerden hebben ze ergens achtergelaten.

Midden juni 1940 vertrekken ze per boot naar Engeland. Jo meldt zich als vrijwilliger voor het uitvoeren van spionageopdrachten in bezet gebied en wordt na opleiding bij de Britse inlichtingendienst MI6 op 1 oktober 1941 gedropt in de omgeving van Assen. Onder de schuilnaam Johannes Vermeulen lukte het Jo enkele maandenlang om inlichtingen te verzamelen en naar Londen te verzenden.

Vanaf december 1941 duikt hij onder in Den Haag bij Titia en Dora Gorter, beide actief in de illegaliteit. Op 13 februari 1942 gaat het mis. Die dag doet de Sicherheidsdienst, de SD, een inval bij de dames Gorter. Jo is op dat moment ook aanwezig en wordt ook gearresteerd. Alle drie worden ze overgebracht naar de Oranje gevangenis in Scheveningen.

Jo wordt overbracht naar Haaren, in de omgeving van Tilburg en wordt daar verhoord. Na het verhoor wordt hij later doorgezonden naar de gevangenis in Assen en daarna naar Rawicz in Polen. Het verblijf in de gevangenissen duurde twee en een half jaar.

Op 13 februari 1942 werd hij bij een overval in Den Haag gearresteerd. Hij werd later geruime tijd in het Brabantse Haaren gevangen gehouden. Op 5 september 1944 kwam Jo met 46 medegevangenen terecht in kamp Mauthausen in Oostenrijk.

Met 46 medegevangenen komt hij op 5 september 1944 vanuit Polen aan in het concentratiekamp Mauthausen. Een concentratiekamp met een zeer streng regime. Gevangenen worden er in het kader van Vernichtung durch Arbeit aan het werk gezet in de nabijgelegen steengroeve, met het doel hen lichamelijk en geestelijk af te breken. Slechts twee dagen wist hij in dit kamp in leven te blijven. Volgens de kampadministratie in Mauthausen werd Jo ter Laak op 7 september 1944, 31 jaar oud, ‘auf der Flucht erschosschen’.

Jo ter Laak werd [postuum geëerd] met de [Bronzen Leeuw], een hoge militaire onderscheiding.

Oet Dorp en Marke

Er zijn twee artikelen gewijd aan Jo ter Laak in Oet Dorp en Marke 2008-2 en Oet Dorp en Marke 2011-3

RouteYou Bezienswaardigheid

Er is een informatiebord geplaatst bij het voormalig woonhuis in Overdinkel als bezienswaardigheid P0011 in de Route Plaatsen van Herinnering - Losser

Jaarlijkse Herdenking

In 2020 is het informatiebord geplaatst bij het voormalig woonhuis (Hoofdstraat ) gelijktijdig met de presentatie van het boek "Losser weer vrij". Sindsdien wordt er een jaarlijkse herdenking georganiseerd omstreeks 9 september.