We zijn weer gewoon geopend in het 't Lossers hoes lok 1.25. Let wel op de openingsuren. |
Geslacht Hulsken
Deze informatie is grotendeels overgenomen uit de HKL uitgave van 1974, Het Teylershuis en zijn bewoners. [1]
==Johannes (Jan) Hendrikus Hulsken (1786- ) (I1635)
==
Hij werd ook wel genoemd Jan Hindrik Hulsken en is op 29-11-1786 geboren als zoon van Joannes Timon Hulsken (I1634)
en Maria Teylers (I1627)
, tot zijn derde levensjaar is hij bij zijn grootouders, Henricus Teylers (I1623)
en Aleida Stroink (I1624) grootgebracht. Zijn vader was indertijd bevreesd, dat hij " het stamelen zoude aanleren en hij dan onbekwaam zou zijn om een goed advocaat te kunnen worden" daarom is hij naar Oldenzaal teruggehaald.
Later werd hij naar een internaat gezonden, terwijl hij ook nog geruime tijd ondergebracht was bij een domineesgezin te Ohne in Westfalen. Hij verkoos evenwel niet het beroep van advocaat, maar volgde zijn opleiding in Theologie aan de Rijksuniversiteit te Utrecht.
Ds. Johannes Hendrikus Hulsken, was predikant in Losser van 1808 tot 1841.
Toen hij nog maar 21 jaar oud was, werd hij in Losser als predikant bevestigd door Ds. Smyter uit Oldenzaal, den 13 maart 1808. Twee jaar later, toen de Sint Martinuskerk aan de Rooms Katholieken overgedragen werd en de Hervormden de oude kerk moesten verlaten, stelden de Teylers hun huis ter beschikking om er Godsdienst te houden. Ds. Hulsken preekte er een jaar lang Zondags in de grote voorkamer, tot 16 december 1810. Ook het orgel, daterende uit 1723, werd een jaar lang opgeslagen in het huis der Teylers.
Op Zondag 23 december 1810 werd de eerste dienst gehouden in de nieuwe Waterstaatskerk, waar Ds. Hulsken voorging.
Op 27 juni 1809 huwde Ds. Hulsken met Elisabeth Aleida van Dienst (I8784) , geboren te Bathmen op 18-12-1787. Uit dit huwelijk werden geboren:
Nr | Naam | Geboren | Overleden | Bijzonderheden |
---|---|---|---|---|
1. | Johannes Timon Hendrikus (I151463) | 15-5-1810 | 15-11-1871 | Advocaat te Almelo. Ongehuwd |
2. | Samuel Henricus Gerlacus (I8785) | 4-10-1812 | 13-11-1863 | Ongehuwd. Overleden te Deventer |
3. | Maria Aleida Amelia (I8786) | 20-5-1815 | 7-4-1876 | Overleden te Gronau Gehuwd met Arend ter Meulen uit Gronau. |
4. | Henrina Johanna Elisabeth (I8787) | 21-8-1818 | 19-7-1886 | Ongehuwd |
5. | Christina Hester Maria (I129202) | 26-7-1821 | 12-7-1829 | Overleed op bijna 8 jarige leeftijd |
Dominee J. H. Hulsken ging op 4 januari 1841 met emeritaat.
De tweede zoon, Samuel H. G. volgt zijn vader op 18 april 1841 als predikant op en neemt de bediening in Losser waar tot zijn overlijden in een gesticht te Deventer.
Bij de openbare veiling van de onroerende goederen der Teylers in 1848 werd Ds. Samuel H.G. Hulsken eigenaar van het Teylershuis. Hij kocht het voor zijn vader.
Eerst op 4 januari 1851 neemt Ds. Hulsken Sr. met zijn ongetrouwde dochter Henrina Johanna Elisabeth (8787) , in de familiekring genoemd "Tante Leis" zijn intrek in het Teylershuis#
Door de dorpelingen wordt zij "De Juffer" of ook wel "Hulskes Leis" genoemd. Zij leven zeer zuinig en verblijven meestentijds in de grote keuken bij de schouw met het open vuur, waar de oude predikant geen papiertje onbenut laat om er aantekeningen op te maken die van waarde zouden kunnen zijn voor het nageslacht. Soms bespeelt hij het spinet en tussen zijn boeken prijkt zelfs een Koran.
De meeste vertrekken van het huis worden maar zelden gebruikt; de dominee en zijn dochter slapen in twee donkere kamertjes aan de Westzijde, waar door de aanbouw van het Kokhuis het licht ternauwernood kan binnendringen. Aan de Oostkant ligt het studeerkamertje. Waar de dienstbode Sina Spiele sliep is niet bekend, maar de hond Lett zal wel een plaatsje in de keuken bij het vuur gehad hebben.
Naast de grote niendeur, aan de rechterkant, nog voor de slaapkamer van de Juffer, lag het kamertje dat slechts enkele keren per jaar benut werd. Daar stond de schatkist van Ds. Hulsken en ook daar werden de coupons geknipt die de vertrouweling van de familie, Jan Spiele, de volgende dag moest verzilveren bij de Bank van ten Bruggencate te Almelo.
In de nacht van 21 op 22 februari 1834 ( moet zijn 1854?) werd in het Teylershuis ingebroken. Dominee Hulsken en zijn dochter werden daardoor zo bevreesd voor dieven dat zij een torentje met een alarmbel op het huis lieten aanbrengen. Het touw daarvan kwam uit in de bedstee en bij onraad konden de buren op die manier gewaarschuwd worden. Omstreeks 1907 is het torentje van het huis verwijderd, maar thans is het weer in ere hersteld. De versiering van de windvaan, een hulstblad, is gebaseerd op het wapen van de familie Hulsken.
De aanbouw van het Teylershuis, het zogeheten Kokhuis werd door de dominee aanvankelijk verhuurd aan ene Daniels. Sinds 1864 verhuurden zij deze woning aan Johan Willem van Lelyveld van Cingelshouck en zijn zuster, de Weduwe A.M.M. Coninck Westenberg. Ds. Hulsken was op alles zeer precies en in het huurcontract stond o. m. de bepaling dat de huurders zuinig moesten zijn met schrobwater teneinde deuren en drempels niet te bederven. Voorts was het hun verboden brandhout op zolder te bewaren. Genoemde familie bewoonde het Kokhuis tot 1907 toen door brand het bovengedeelte verwoest werd.
De oudste dochter van Ds. Hulsken, Maria Aleida Amelia schonk in 1838 aan de Kerk, ten behoeve van de H. Avondmaalsviering een tafellaken met servet. Op haar kosten was dit te Hengelo geweven en door haar zelf op de hoeken van haar initialen voorzien. Maria, die gehuwd was met Arend ter Meulen uit Gronau, was zo mogelijk nog zuiniger dan haar zuster, Tante Leis. Zo kwam het, dat op zekere nacht Maria haar man wakker maakte en zei:
"Oarnd, too, wöd .ees wakker, ik heur wat". Oarnd: "Ik heur niks" Efkes later: "Oarnd, ik heur weer wat, too goat er ees oet" Oarnd: "Och wat, iej heurt 't peerd, dat is an ’t vrettn." Maria: "Wat, vret 'n peerd 's naehens ok a! !”
Uit het huwelijk van Maria Aleida Amelia Hulsken en Arend ter Meulen (I8788)
uit Gronau werden 3 kinderen geboren:
- Bertha Sophia (I8789)
geb. 8-4-1848 –overl. 23-3-1914 te Enschede.
- Elisabeth Aleida (I176983)
geb. 9-5-1850 -overl. 11-7-1926 te Munster. Was gehuwd met Wilh. S.F.H. Herborn Kon. Dept. Bouwmeester.
- Bernhard Joh. Heinr. (I176984)
geb. 9-6-1858 -overl' 1940
De oudste dochter, Bertha Sophia Ter Meulen huwde op 12-8-1869 met Bernhard Gerhard Cromhoff (I8790)
uit Enschede (geb. 12-6-1837), de grootvader van de Heer Bernhard Gerhard Cromhoff uit Deurningen.
Hieruit volgt dus, dat Ds. Hulsken de bet-overgrootvader was van laatstgenoemde Heer Cromhoff, eigenaar van het Teylershuis.
De zoon van Maria Aleida Amelia, de latere rechter Bernhard Joh. Heinr. ter Meulen schreef op latere leeftijd zijn memoires en in 1938 tekende hij nog de indeling van het Teylershuis, zoals hij dat in zijn jeugd gekend had, uit zijn geheugen op.
Als neef Ter Meulen uit Gronau in Losser op bezoek kwam, stalde hij zijn paard en tilbury bij het Logement Smit aan de overkant. Men leefde met de familie Smit op goede voet en las samen met hen de Opregte Haarlemmer Courant, maar niettegenstaande dat placht Tante Leis bij het weggaan haar neef steevast toe te fluisteren: "Loat diej nich van 't oale Smitken oetheurn".
In april van het jaar 1876 zijn er in de familie Hulsken twee sterfgevallen. Op 7 April van dat jaar komt Maria Aleida Amelia te overlijden en op 19 April d.a.v. sterft Dominee Hulsken in de leeftijd van bijna 90 jaar.
Na de dood van haar vader in 1876 voelde Tante Leis zich eenzaam maar ook angstig in het grote huis en daarom huurde zij een vertrouwd iemand, die 's nachts in huis kwam slapen om haar bij eventueel onraad te kunnen helpen. Hij hoefde het niet voor niets te doen en ontving twee cent per nacht daarvoor.
Op 19 Juli 1886 is Herina Johanna Elisabeth (Tante Leis) overleden. Al haar bezittingen heeft zij nagelaten aan de 3 kinderen van haar overleden zuster Maria Aleida Amelia. Bertha Sophia Ter Meulen erfde het Teylershuis en zo kwam het in de familie van de Heer B. G. Cromhoff te Deurningen.
Met de dood van Henrina Johanna Elisabeth Hulsken in 1886 nam de roemrijke geschiedenis van het Teylershuis voorlopig een einde.
Lees verder op Teylershuis#Woningnood - Teylershuis bewoond door 4 gezinnen-->
referenties
- ↑ Het Teylershuis en zijn bewoners - Brochure geschreven door L.G. Poorthuis en uitgegeven door Historische Kring Losser in sep 1974.